Biện pháp sơ cứu và điều trị trật khớp cổ chân giúp hồi phục nhanh nhất

Trật khớp cổ chân là một tình trạng thường gặp do vận động không đúng cách hoặc té ngã. Tuy không gây nguy hiểm nhưng loại chấn thương này gây đau đớn và ảnh hưởng đến di chuyển và sinh hoạt hằng ngày. Vì thế, trật khớp cổ chân cần được điều trị một cách phù hợp để có thể hồi phục một cách nhanh chóng.

Trật khớp cổ chân là gì?

Trật khớp cổ chân là hiện tượng xảy ra khi có sự di lệch đột ngột hoàn toàn hay không hoàn toàn giữa các mặt khớp với nhau, hoặc giữa các đầu xương ra khỏi vị trí của ổ khớp.

Cổ chân là nơi tập trung nhiều mạch máu nông  nên khi xảy ra chấn thương sẽ kéo theo tình trạng sưng phù, thậm chí chảy máu. Cảm giác đau từ chứng trật khớp sẽ không nhiều và không kéo dài. Tuy nhiên, sưng tấy kéo dài khiến người bị thương khó di chuyển, đi khập khiễng. Nếu không được điều trị đúng cách sẽ gây tổn thương và hỏng khớp.

Nên làm gì ngay khi bị trật khớp cổ chân?

Khi bị trật khớp cổ chân, người bị thương cần bình tĩnh và sơ cứu theo nguyên tắc R-I-C-E:

• Rested (nghỉ ngơi): người bị trật khớp cổ chân cần nghỉ ngơi tại chỗ, hạn chế vận động, có thể cố định vết thương bằng cách gắn nẹp bảo vệ, hạn chế sự di lệch của ổ khớp. Tuyệt đối không tự ý nắn chỉnh khớp cổ chân. Nếu làm sai cách có thể khiến tình trạng nghiêm trọng hơn, gây đau đớn. 
• Ice (dùng đá lạnh): dùng đá hoặc túi chườm lạnh y tế đặt lên vùng bị thương để co mạch, giảm tình trạng sưng và đau.
• Compression (chèn ép): dùng băng thun để băng ép vừa phải từ bàn chân lên đến gối người bị thương. Cách làm này giúp hạn chế sự sưng tấy do ứ trệ máu tĩnh mạch tại vùng chấn thương. Không được chườm nóng vì có thể khiến vết thương sưng nhiều hơn.
• Elevation (nâng): khi nằm, kê chân của người bị thương lên cao khoảng từ 10-20cm để tăng cường lưu thông tuần hoàn máu. Lưu ý: không nên kê quá cao sẽ gây tê chân do giảm lượng máu từ động mạch di chuyển đến bàn chân.

Nguyên nhân gây trật khớp cổ chân

Trật mắt cá chân xảy ra khi có ngoại lực tác động mạnh và đột ngột lên cổ chân. Tác động này có thể gây ra tình trạng gãy xương hoặc tổn thương dây chằng, dẫn đến trật khớp. Nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng trật khớp cổ chân bao gồm té ngã, tai nạn giao thông và chấn thương khi chơi thể thao.

Dấu hiệu trật khớp ở cổ chân nghiêm trọng, cần gặp bác sĩ:

• Bị trật khớp vào vùng khớp đã bị bong gân trước đó
• Đau nhiều ở vùng bị tổn thương, không thể đứng, di chuyển một cách bình thường
• Không thể bước đi được hơn 4 bước dù không đau nhiều hoặc cảm thấy lỏng khớp
• Bong gân kéo dài 

Cách chữa trật khớp cổ chân

1. Điều trị không phẫu thuật

Đối với những trường hợp trật khớp nhẹ, các bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị không cần phẫu thuật, bao gồm:

• Nắn chỉnh khớp có gây tê tại chỗ, gây tê vùng hay gây mê người bị thương tuỳ mức độ.
• Cố định vị trí bị trật khớp bằng cách bó bột hoặc sử dụng dụng cụ trợ đỡ. 
• Phục hồi chức năng vận động khớp bằng các bài tập vật lý trị liệu.

Bên cạnh đó, các loại thuốc giảm đau và giảm sưng cũng sẽ được kê toa để giúp người bị chấn thương tránh các triệu chứng mà trật khớp ở cổ chân gây ra.

2. Phẫu thuật điều trị trật khớp cổ chân

Thông thường, trật khớp ở cổ chân sẽ có thể hồi phục sau khi điều trị bằng phương pháp không phẫu thuật. Chỉ một số trường hợp đặc biệt khi việc áp dụng các biện pháp trên không hiệu quả, các bác sĩ mới sử dụng đến phẫu thuật. Khi đó, các bác sĩ phẫu thuật sẽ tiến hành loại bỏ các mảnh xương và sụn lỏng lẻo hoặc sửa chữa các dây chằng bị rách, gân ở chân và mắt cá chân (mổ hở hoặc mổ nội soi).

Trật khớp cổ chân bao lâu thì khỏi?

Thời gian phục hồi sau khi bị trật khớp ở cổ chân phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ của vết thương và tình trạng sức khoẻ của mỗi người. Đối với trường hợp áp dụng phương pháp điều trị không phẫu thuật, người bị chấn thương có thể khỏi trong vòng 2-4 tuần. Với tình trạng nặng hơn có thể mất từ 6-12 tuần để lành lại. Nếu phải dùng đến phương pháp phẫu thuật, thời gian hồi phục có thể kéo dài đến vài tháng.

*Các thông tin cung cấp trong bài viết không thay thế việc chỉ định điều trị của bác sĩ.

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh

Top tìm kiếm: thoái hóa khớp ở người cao tuổi, chữa khô khớp gối, khô khớp có nguy hiểm không, bài tập cho người thoái hóa khớp gối