Thoái hóa khớp tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây ra khá nhiều phiền toái, khiến người bệnh chẳng thể tận hưởng cuộc sống trọn vẹn. Ngoài việc tuân thủ liệu trình điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, thì việc đề ra phương án chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp hợp lý sẽ giúp họ mau chóng thoát khỏi những triệu chứng khó chịu.
Thoái hóa khớp (Osteoarthritis hay Degenerative arthritis) là thuật ngữ diễn tả sự tổn thương của sụn khớp và xương dưới sụn. Xét về mặt cấu trúc trong cơ thể, khớp là điểm kết nối vật lý giữa các xương với nhau. Khớp chứa nhiều mô liên kết, dây chằng, gân và đặc biệt là sụn bao bọc lấy phần đầu xương, giúp cho khớp trơn tru, dễ dàng vận động, chịu được sức nén.
Ngày nay, thoái hóa khớp hay viêm xương khớp đã không còn là vấn đề ở lứa tuổi cao niên. Bệnh có xu hướng ảnh hưởng nhiều đến lớp trẻ, nhất là những đối tượng lao động nặng. Không những theo sát kế hoạch điều trị y khoa, người bệnh cũng cần nhận được sự chăm sóc, quan tâm đúng mực để sớm cải thiện tình trạng. Dưới đây là một số những vấn đề quan trọng mà cả bệnh nhân lẫn người nhà nên quan tâm.
Chẳng ai thấy vui khi hay tin mình mắc bệnh, dù nặng hay nhẹ đi chăng nữa. Thế nhưng trong tình huống này, bác sĩ lẫn người thân nên giải thích cặn kẽ cho bệnh nhân về tình trạng bệnh lý của họ. Có như vậy, người bệnh mới hiểu và chủ động hơn trong quá trình điều trị, cũng như tránh được những việc làm sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe, khiến bệnh thêm trầm trọng hơn.
Đối mặt với một bệnh lý nào đấy không phải là điều dễ dàng và nguy cơ người bệnh xuất hiện những suy nghĩ tiêu cực là rất cao. Chính vì vậy, nếu người thân trong gia đình không đồng cảm và chia sẻ với bệnh nhân thì họ khó lòng vượt qua được.
Thực tế cho thấy, chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng phục hồi của bất kỳ bệnh lý nào, kể cả chứng viêm xương khớp. Do vậy, kế hoạch chăm sóc bệnh nhân bị viêm xương khớp nên bao gồm cả việc lên thực đơn ăn uống hợp lý. Điều này không những giúp người bệnh kiểm soát cân nặng hiệu quả, tránh gây thêm áp lực lên các khớp; mà còn bổ sung nhiều dưỡng chất có lợi cho cơ thể, từ đó nâng cao sức khỏe miễn dịch.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra người bệnh thoái hóa khớp nên bổ sung các loại thực phẩm sau:
Song song với việc tiêu thụ các thực phẩm bổ dưỡng như trên, người bệnh cần tránh:
Danh mục vừa liệt kê đều là những tác nhân gây hại, khiến quá trình thoái hóa sụn khớp diễn ra nhanh hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh.
Chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp tại nhà không đồng nghĩa với việc phải luôn đáp ứng, chiều theo sở thích của họ. Thay vì vậy, hãy khuyến khích, động viên người bệnh năng vận động hơn.
Thoạt nghe có lẽ không đúng vì thoái hóa khớp gây ra những cơn đau nhức, khó chịu nhất là khi người bệnh vận động. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy, việc năng hoạt động thể chất có hiệu quả trong việc cải thiện các triệu chứng của bệnh đấy.
Việc luyện tập sẽ giúp các khớp vận động linh hoạt hơn, tăng cường tuần hoàn máu tạo điều kiện để các chất dinh dưỡng hấp thụ trong bữa ăn đến được lớp sụn, đẩy nhanh tốc độ phục hồi. Bằng ngược lại, nếu sợ đau mà cứ ở yên một chỗ, người bệnh dễ gặp phải tình trạng cứng khớp, cơ bắp yếu, thậm chí là các biến chứng nghiêm trọng hơn như teo cơ.
Trong quá trình luyện tập, người nhà có thể giúp bệnh nhân bằng cách đỡ họ khi di chuyển, bố trí thêm tay vịn, gậy hoặc nạng để việc vận động thuận tiện hơn. Ngoài ra, người thân cũng nên động viên, tạo điều kiện để người bệnh tham gia các lớp yoga, dưỡng sinh, bơi lội nhằm nâng cao sức khỏe, cải thiện các triệu chứng của bệnh. Tại đây, bệnh nhân còn có cơ hội tiếp xúc với nhiều người hơn, nhờ vậy họ sẽ cảm thấy lạc quan và đối chọi tốt với căn bệnh của mình.
Người bệnh viêm xương khớp thường khó tránh khỏi những cơn đau nhức xuất hiện khi vận động, hoặc trong những lúc thời tiết thay đổi đột ngột. Để khắc phục cơn đau, người nhà bệnh nhân có thể tham khảo những biện pháp sau đây:
Trong trường hợp nếu cơn đau không quá nghiêm trọng, người bệnh có thể thử áp dụng biện pháp này từ 3 – 4 lần mỗi ngày. Theo đó, nhiệt độ nóng hoặc lạnh có tác dụng làm tê các dây thần kinh gây đau nhờ vậy mà cơn đau được xoa dịu nhanh chóng. Không những thế, việc chườm lạnh còn mang lại lợi ích giảm viêm rất tốt, trong khi chườm nóng lại rất phù hợp cho những lúc bệnh nhân bị cứng khớp vào buổi sớm.
Massage thư giãn nên nằm trong kế hoạch chăm sóc bệnh nhân thoái hóa khớp. Bởi lẽ, việc xoa bóp sẽ kích thích tuần hoàn máu tốt, đồng thời giúp người bệnh tránh được vấn đề tê, cứng khớp. Mỗi khi cơn đau xuất hiện, bệnh nhân nên nhờ người nhà xoa bóp vùng bị thoái hóa. Để an tâm hơn, bạn cũng có thể tìm đến những cơ sở chuyên về liệu pháp này.
Phương pháp này cũng tương tự như với cách chườm ấm. Để người bệnh thấy thoải mái hơn, bạn có thể hòa một ít tinh dầu thiên nhiên vào nước tắm. Ngoài công hiệu giảm đau, cách này còn giúp người bệnh dễ ngon giấc hơn về đêm.
Thoái hóa khớp gối là loại bệnh về khớp phổ biến nhất. Thoái hoá khớp gối là hậu quả của quá trình cơ học và sinh học làm mất cân bằng giữa tổng hợp và huỷ hoại của sụn và xương dưới sụn. Việc điều trị có thể giảm bớt sự khó chịu và làm chậm tình trạng thoái hóa. Các phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối sẽ khác nhau, phụ thuộc vào nhu cầu cá nhân của bạn.
Nhiều người khi về tuổi xế chiều thường hay nhớ trước, quên sau. Với đối tượng bệnh nhân thuộc nhóm này, người nhà càng phải thường xuyên nhắc nhở họ uống thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Không nên bỏ sót liều hoặc dùng thuốc ngắt quãng để quá trình điều trị đạt kết quả như mong muốn.
Lưu ý rằng, việc dùng thuốc trị thoái hoá khớp cũng giống như một con dao hai lưỡi. Nếu sử dụng không đúng cách, thuốc sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ làm nguy hại đến sức khỏe. Chính vì lẽ đó, bên cạnh việc nhắc nhở người bệnh dùng thuốc, bác sĩ và người nhà nên hướng dẫn họ cách theo dõi và phát hiện sớm tác dụng phụ của thuốc. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào xảy ra, cần phải ngưng uống thuốc và thông báo cho bác sĩ ngay.
Ngoài những thuốc được kê toa, người nhà cũng nên giải thích để bệnh nhân tránh trường hợp tự ý dùng những bài thuốc, vị thuốc không rõ nguồn gốc. Nên trao đổi với bác sĩ về những bất lợi có thể xảy ra trong suốt quá trình điều trị.
Không ít người vì lo nghĩ nhiều đến bệnh tình của mình mà đâm ra mất ăn, mất ngủ. Điều này hoàn toàn bất lợi cho sức khỏe, đồng thời khiến các cơn đau nhức thêm trầm trọng hơn.
Do đó, người thân trong gia đình nên là chỗ dựa tinh thần, luôn an ủi, động viên, trò chuyện với họ nhiều hơn. Vì rằng tâm lý thoải mái sẽ giúp họ có động lực và vượt qua bệnh tật.
Hy vọng rằng những thông tin về cách chăm sóc người bệnh thoái hóa khớp tại nhà trên đây sẽ hữu ích cho bạn. Đừng quên đón đọc những bài viết tiếp theo của Flexsa để cập nhật những kiến thức hữu ích khác bạn nhé.
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Top từ khóa tìm kiếm: bài tập cho người thoái hóa khớp gối, thoái hóa khớp háng, thoái hóa khớp gối, thoái hóa khớp kiêng ăn gì
4 Osteoarthritis Nursing Care Plans
https://nurseslabs.com/osteoarthritis-nursing-care-plans/
Osteoarthritis: 10 Tips for Self-Care at Home
https://www.webmd.com/osteoarthritis/osteoarthritis-10-tips
5 Proven Ways to Manage Arthritis
https://www.cdc.gov/arthritis/basics/management.htm
